Περί Συστροφών (Αθροίσματα Αστέρων) και Αστερισμών
Μερικοί από τους πιο γνωστούς "αστερισμούς" δεν είναι αστερισμοί καθόλου. Παραδείγματος χάριν, η ομαδοποίηση (συστροφές ή αθροίσματα) των αστεριών γνωστών ως Μεγάλο Κύπελλο (Big Dipper) είναι πιθανώς γνωστή σαν οικογένεια, αλλά δεν είναι πραγματικά αστερισμός. Το Μεγάλο Κύπελλο είναι μέρος μιας μεγαλύτερης ομαδοποίησης των αστεριών αποκαλούμενων Μεγάλη Άρκτος (Ursa Major) που είναι ένας αστερισμός.
Τέτοια σύνολα είναι:
Φάτνη ή Κυψέλη (Manger ή Praesepe ή Beehive) |
Εδρεύει στον αστερισμό του Καρκίνου. Το Άθροισμα δημιουργείται από τους αστέρες δ και γ Καρκίνου. |
---|---|
Ζώνη του Ωρίωνα (Belt of Orion) | Δημιουργείται από τους αστέρες δ, ε, ζ Ωρίωνα. |
Βάθρο (Bier) | Δημιουργείται από τέσσερις αστέρες της Μεγάλης Άρκτου: α, β, γ, δ. |
Μεγάλη Κούπα ή Μεγάλη Άρκτος (Big Dipper) και η Μικρή Κούπα ή Μικρή Άρκτος (Little Dipper) |
Το πιο γνωστό Άθροισμα. Αποτελείται από τους αστέρες της Μεγάλης Άρκτου: α, β, γ, δ, ε, ζ, η. Βρίσκεται πίσω από τον αστερισμό και θυμίζει μια κουτάλα ή κούπα και μια εκτεινόμενη χειρολαβή. Οι δύο αστέρες στο τέλος της κούπας δείχνουν τον Πολικό αστέρα που είναι στο άκρο της Μεγάλης Άρκτου. Το Άθροισμα φαίνεται σχεδόν από όλα τα Γεωγραφικά Πλάτη. Η Μικρή Άρκτος είναι πίσω από τον αστερισμό Μικρή Άρκτος. |
Bull of Poniatowski | Το Άθροισμα αυτό βρίσκεται ανατολικά του αστέρα γ Οφιούχου. Αποτελείται από τους αστέρες 66, 67, 68, 70 Οφιούχου. |
Κυκλίσκος (Circlet) | Αλλιώς "Δυτικός Ιχθύς". Το Άθροισμα αυτό αποτελείται από τους αστέρες: γ, β, θ, ι, 19, λ, κ Ιχθυών. |
Frederick's Glory | Αποτελείται από τους αστέρες: ι, κ, λ, ψ Ανδρομέδας. |
Guardians of the Pole | Είναι οι αστέρες: β, γ Μικρής Άρκτου. |
Κεφαλή Κήτους (Head of Cetus) | Παρουσιάζεται από τους αστέρες: α, γ, ξ 2, μ λ Κήτους. |
Ουράνιο Γ (Heavenly G) | Εννέα φωτεινοί αστέρες δημιουργούν το Άθροισμα G. Επτά από τους αστέρες είναι φωτεινότητας 1: (Αλντεμπ) α Ταύρου, (Αιξ) α Ηνιόχου, (Κάστωρ) α Διδύμων, (Πολυδεύκης) β Διδύμων, (Προκύων) α Μικρής Άρκτου, (Σείριος) α Μεγάλης Άρκτου, (Ριγκέλ) β Ωρίωνα, (Μπελλατρίξ) γ Ωρίωνα και (Μπετελγέζ) α Ωρίωνα. |
Υάδες (Hyades) | Οι Υάδες οι κόρες του Άτλαντα, στα βορειο-ανατολικά, στο λαιμό του Ταύρου. Αποτελούνται από τους αστέρες: α, γ, δ, ε Ταύρου. |
Κεφαλή Ύδρας (Hydra Head) | Αποτελείται από τους αστέρες: δ, ε, ζ, η, ρ, σ Ύδρας |
Job's Coffin | Αποτελείται από τους αστέρες: α,β, γ, δ Δελφίνου. |
Αψίδας (Keystone) | Αποτελείται από τους αστέρες: ε, ζ, η, π Ηρακλή. |
Kids | Το Άθροισμα δημιουργείται από τους αστέρες: ε, ζ, η Ηνιόχου. |
Lozenge | Το Άθροισμα αποτελείται από τους αστέρες: β, γ, ξ, ν Δράκων. |
Τσαγιερό (Milk Dipper) | Αποτελείται από τους αστέρες: ζ, τ, σ, φ, λ Τοξότη. |
Βόρειος Σταυρός (Northern Cross) | Το Άθροισμα έχει τους αστέρες: α, β, γ, δ, ε Κύκνου. |
Πλειάδες (Pleiades) | Το Άθροισμα εδρεύει στον αστερισμό του Ταύρου. Οι Πλειάδες είναι οι επτά κόρες της Πληιόνης και του Άτλαντα. |
Segment of Perseus | Αποτελείται από τους αστέρες: η, γ, α, δ, ε, ζ Περσέως. |
Δρεπάνι (Sickle) | Αποτελείται από τους αστέρες: α, η, γ, ζ, μ, ε Λέοντα . |
Τετράγωνο Πήγασου (Square of Pegasus) | Το Άθροισμα έχει τους αστέρες: α, β, γ Πήγασου και Α Ανδρομέδας. |
Σπαθί Ωρίωνα (Sword of Orion) | Έχει τους αστέρες: θ, ι Ωρίωνα. |
Y of Aquarius | Καλείται "Σταμνί Νερού". Είναι οι αστέρες: γ, η, π, ζ Υδροχόου. |
Οι αρχαίοι έδωσαν ονόματα σε ορισμένους αστέρες και πολλά από αυτά τα ονόματα διατηρούνται και στις μέρες μας.
Μια εικόνα αρκούδας έχει συνδεθεί με τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, από την Εποχή των Πάγων. Οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι και Αιγύπτιοι είχαν τις εικόνες των αστερισμών πριν από τους Έλληνες. Σε μερικές περιπτώσεις συμφωνούσαν με τους μετέπειτα αστερισμούς των Ελλήνων ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν υπήρχε συμφωνία. Ωστόσο, υπάρχουν οι πρόσφατες εικόνες αστερισμών που πρέπει να πούμε πως παριστούν ένα διαφορετικό από το προηγούμενο κομμάτι του Ουρανού. Ο αστερισμός Κόμη της Βερενίκης είναι αναγνωρισμένος από Έλληνες και Ρωμαίους.
Ο αστέρας Κάνωβος ήταν ο χαμηλότερος αστέρας για τους Αρχαίους Έλληνες.
Οι Αρχαίοι Ποιητές ταύτισαν το Γαλαξία με το «Μονοπάτι των Θεών».
Στην αρχαιότητα ο αστερισμός του Ζυγού ήταν γνωστός σαν «τις δαγκάνες του Σκορπιού».
Οι αστερισμοί της Ύδρας (η Λερναία Ύδρα), του Κρατήρα (η Κούπα του Θεού Απόλλωνα) και του Κόρακα (το Ηλιακό Ιερό Πτηνό του Απόλλωνα) εξηγούνται από την Ελληνική Μυθοπλασία. Ο αστερισμός του Κυνηγού (Ωρίων) συνοδεύεται από τα κυνηγετικά σκυλιά του, Κύων Μέγας και Κύων Μικρός. Οι μορφές του Πήγασου, του Ταύρου και της Αργώ, είναι επιμέρους απεικονισμένες στους αστερισμούς τους.
Ο μύθος που πιο συχνά αναπαριστάται μεταξύ των αστερισμών είναι αυτός του Περσέα και Ανδρομέδας.
Οι Βαβυλώνιοι και οι Έλληνες, και οι δύο αναγνώρισαν πέντε ορατούς πλανήτες στις Θεότητές τους.
Οι Πλειάδες ήταν το εποχιακό σημάδι κοινό σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς.
Το Τρίγωνο είναι το μόνο κοινό γεωμετρικό σχήμα μεταξύ των Ελλήνων και Ρωμαίων, στους αστερισμούς.
Τρεις ζωικές μορφές απεικονίζονται διπλά, μεταξύ των αστερισμών. Αυτές είναι: Ο Μεγάλος και Μικρός Κύων, η Μεγάλη και Μικρή Άρκτος και ο Ιχθύς και Νότιος Ιχθύς.
Τα σχήματα των αστερισμών στο Βόρειο Ημισφαίριο είναι τουλάχιστον 2.000 έτη παλιά.
Το 1603 ο Μπαίγερ επινόησε ένα πιο επιστημονικό σύστημα με το οποίο οι αστέρες ενός αστερισμού αναγνωρίζονται από το όνομα του αστερισμού στον οποίο ανήκουν, οι μοναχικοί αστέρες αναγνωρίζονται με προθέματα Ελληνικών γραμμάτων που τους έχουν δοθεί σύμφωνα με το μέγεθος, ξεκινώντας με το κεφαλαίο Α και συνεχίζοντας προς τα κάτω με το Ω.
Ο ουρανός χωρίζεται σε τρία μέρη: την Ισημερινή ζώνη, που περιορίζεται από τους κύκλους απόκλισης +- 30 μοιρών και χωρίζεται σε 34 αστερισμούς, τη βόρεια περιοχή, που εκτείνεται από τον κύκλο απόκλισης + 30 μοίρες μέχρι το βόρειο πόλο του ουρανού και περιλαμβάνει 18 αστερισμούς και τη νότια περιοχή που εκτείνεται από τον παράλληλο νότιας απόκλισης -30 μοίρες μέχρι το νότιο πόλο του ουρανού και περιλαμβάνει 36 αστερισμούς.
Παραθέτω πίνακα με τους 88 αστερισμούς που παραδεχόμαστε σήμερα, με την ελληνική ονομασία, τον λατινικό όρο και τη συντομογραφία του και τις σχετικές πληροφορίες.
Ονομα | Λατινικός όρος | Συντομογραφία | Πληροφορίες |
Αετός | Aquila | Aql | Το πτηνό του Δία. |
Αιγόκερως | Capricornus | Cap | Ο δέκατος ζωδιακός αστερισμός . Η Αιξ, η γίδα. |
Αλώπηξ | Vulpecula | Vul | -- |
Ανδρομέδα | Andromeda | And | Κόρη της Κασσιόπης και του Κηφέως και σύζυγος του Περσέα. |
Αντλία | Antlia | Ant | -- |
Αρκτος Μεγάλη | Ursa Major | UMa | Η αρκούδα που ακολουθούσε την Θεά Άρτεμη. |
Αρκτος Μικρή | Ursa Minor | UMi | Κόρες του Άτλαντα. Ο Άτλαντας είχε τρία σύνολα από επτά κόρες: Τις Υάδες, τις Πλειάδες και τις Εσπερίδες. |
Ασπίς Σοβιέσκι | Scutum Sobiescianum | Sct | Στην τιμή του Βασιλιά της Πολωνίας, John Sobieski III. |
Βέλος | Sagita | Sge | Συσχετίζεται με τον Ηρακλή σαν παραδοσιακό του όπλο και είναι το βέλος που εξακοντίστηκε κατά των ορνίθων της Στυμφαλίας. Ο Ερατοσθένης λέει πως είναι το βέλος με το οποίο ο Απόλλων εξολόθρευσε τους Κύκλωπες. |
Βοώτης | Bootes | Boo | Ο Βοσκός, λέγεται, επινόησε το άροτρο, ένα συμβολικό όργανο λίπανσης για να κάνει ικανή την ανθρωπότητα να οργώνει καλλίτερα τη γη και ίσως αποθανατίζει την μετάβαση από την νομαδική ζωή σε μια συγκροτημένη γεωργία. Η Θεά Δήμητρα ευχαριστημένη ζήτησε από το Δία να τοποθετήσει το Βοσκό μεταξύ των αστέρων σαν ένα σύμβολο της γεωργίας. |
Βωμός | Ara | Ara | Ο Βωμός, το Θυσιαστήριο που χρησιμοποίησαν οι Θεοί στη νίκη τους ενάντια των Τιτάνων. |
Γερανός | Grus | Gru | Το πτηνό ο γερανός. |
Γλύπτης | Sculptor | Scu | Ο Γλύπτης |
Γλυφείον | Caelum | Cae | Η σμίλη,το καλέμι. |
Γνώμων | Norma | Nor | Τα εργαλεία του ξυλουργού, ο γνώμων και η επιφάνεια. |
Δελφίνι | Delphinus | Del | Είναι το δελφίνι που έπεισε την Βασίλισσα της Θάλασσας, τη Θεά της Θάλασσας Αμφιτρίτη να γίνει σύζυγος του Ποσειδώνα. Είναι η Δόξα των Άστρων. |
Διαβήτης | Circinus | Cir | Οι πυξίδες, ο διαβήτης. |
Δίδυμοι | Gemini | Gem | Γιοί του Δία, Κάστωρας και Πολυδεύκης. |
Δίκτυον | Reticulum | Ret | -- |
Δοράς | Dorado ή Xiphias | Dor | Ο ξιφίας. |
Δράκων | Draco | Dra | Ο Δράκος που προστάτευε τα Μήλα των Εσπερίδων. |
Εξάς | Sextans Uranae | Sex | Η Εξάς της Ουρανίας είναι το όργανο που διαβαθμίζει το τόξο με μέτρο τις 60° σαν το 1/6 του κύκλου. Η Ουρανία ήταν Μούσα της Αστρονομίας. |
Ζυγός | Libra | Lib | Ο έβδομος ζωδιακός αστερισμός. Ο Ζυγός. |
Ηνίοχος | Auriga | Aur | Γιός του Ήφαιστου και της Αθηνάς. |
Ηρακλής | Hercules | Her | Γιός του Δία και σύζυγος της Ήβης. |
Ηριδανός | Eridanus | Eri | Γιός του Ωκεανού και της Τηθύος. |
Ινδός | Indus | Ind | -- |
Ιππάριον | Equuleus | Equ | Αδελφός ή γιός του Πήγασου. |
Ιστία | Vela | Vel | Τα Ιστία της Αργούς. |
Ιχθύς | Pisces | Psc | Ο δωδέκατος ζωδιακός αστερισμός. |
Ιχθύς Ιπτάμενος | Volans | Vol | -- |
Ιχθύς Νότιος | Piscis Austrinus | PsA | --. |
Καμηλοπάρδαλις | Camelopardalis | Cam | -- |
Κάμινος | Fornax | For | Η εστία, ο κλίβανος. |
Καρκίνος | Cancer | Cnc | Ο τέταρτος ζωδιακός αστερισμός. Το καβούρι. |
Κασσιόπη | Cassiopeia | Cas | Βασίλισσα της Αραβίας σύζυγος του Κηφέως και μητέρα της Ανδρομέδας. |
Κένταυρος | Centaurus | Cen | Το δημιούργημα που είναι μισό άνθρωπος και μισό άλογο. |
Κήτος | Cetus | Cet | Η φάλαινα. |
Κηφεύς | Cepheus | Cep | Βασιλιάς της Αραβίας γιός του Βήλου βασιλιά της Αιγύπτου. |
Κόμη Βερενίκης | Coma Berenices | Com | Η κόμη της Βερενίκης. |
Κόραξ | Corvus | Crv | Ο κόρακας, το ηλιακό ιερό πτηνό του Απόλλωνα. |
Κρατήρ | Crater | Crt | Η Κούπα του Θεού Απόλλωνα. |
Κριός | Aries | Ari | Ο πρώτος ζωδιακός αστερισμός. Το κριάρι |
Κύκνος | Cygnus | Cyg | Ο Κύκνος ήταν φίλος του Φαέθοντα, του θνητού γιού του Ήλιου. |
Κύνες Θηρευτικοί | Canes Venatici | CVn | Η θήρα,το κυνήγι |
Κύων Μέγας | Canis Major | CMa | -- |
Κύων Μικρός | Canis Minor | CMi | -- |
Λαγωός | Lepus | Lep | -- |
Λέων | Leo | Leo | Ο πέμπτος ζωδιακός αστερισμός. |
Λέων Μικρός | Leo Minor | LMi | -- |
Λυγξ | Lynx | Lyn | Η νυχτερινή αγριόγατα με έξοχη όραση. |
Λύκος | Lupus | Lup | -- |
Λύρα | Lyra | Lyr | Τιμά την μνήμη του θρυλικού οργάνου που επινόησε ο Ερμής και το έδωσε στον Απόλλωνα και αυτός στον γιό του Ορφέα, το μουσικό των Αργοναυτών. Ο Άρατος την καλεί "Μικρή Χελώνα" ή Όστρακο. |
Μικροσκόπιον | Microscopium | Mic | -- |
Μονόκερως | Monoceros | Mon | -- |
Μυία | Musca | Mus | Η μύγα |
Οκρίβας | Pictor | Pic | Ο ζωγράφος |
Οκτάς | Octans | Oct | -- |
Οφιούχος | Ophiuchus | Oph | "Αυτός που κομίζει ένα φίδι". Αναπαριστά τον Ασκληπιό, τον πρόγονο του Ιπποκράτη. |
Οφις | Serpens | Ser | Το φίδι είναι το σύμβολο της θεραπευτικής. |
Παρθένος | Virgo | Vir | Ο έκτος ζωδιακός αστερισμός. Η Παρθένα |
Περιστερά | Columba | Col | Το περιστέρι που οδηγούσε τους Αργοναύτες. |
Περσεύς | Perseus | Per | Γιός του Δία και της Δανάης. Προμηθεύτηκε το σπαθί, την κούπα και τις πτέρυγες του Ερμή και την ασπίδα της Αθηνάς. Σκότωσε τη Μέδουσα, διέσωσε και παντρεύτηκε την Ανδρομέδα. |
Πήγασος | Pegasus | Peg | Το πτερωτό άλογο Πήγασος ήταν γιός του Ποσειδώνα και της Γοργόνας Μέδουσας. Όταν ο Περσεύς έκοψε το κεφάλι της Μέδουσας, γεννήθηκε ο Πήγασος από το αίμα της που έπεσε στη θάλασσα. Πήγασος σημαίνει "Πηγές Ωκεανού". |
Πρύμνη | Puppis | Pup | Η πρύμνη της Αργούς. |
Πτηνόν | Apus | Aps | Το Παραδείσιο Πτηνό. |
Πυξίς | Pyxis | Pyx | Η πυξίδα της Αργούς. |
Σαύρα | Lacerta | Lac | Η Σαύρα είναι ένα από τα σύμβολα του Ερμή. |
Σκορπιός | Scorpius | Sco | Ο όγδοος ζωδιακός αστερισμός. Ο σκορπιός. |
Σταυρός Νότιος | Crux | Cru | -- |
Στέφανος Βόρειος | Corona Borealis | CrB | Το στέμμα του Ήφαιστου. |
Στέφανος Νότιος | Corona Austalis | CrA | Το Στέμμα. Καλείται επίσης Ουρανίσκος (Uraniscus). |
Ταύρος | Taurus | Tau | Ο δεύτερος ζωδιακός αστερισμός. |
Ταώς | Ρavο | Pav | Το παγώνι. Η έναστρη ουρά του αναπαριστά το παγώνι το αφιερωμένο στην Ήρα, την αθάνατη βασίλισσα των Ουρανών. |
Τηλεσκόπιον | Telescopium | Tel | -- |
Τοξότης | Sagittarius | Sgr | Ο ένατος ζωδιακός αστερισμός. Ο τοξότης |
Τουκάνα | Tucana | Tuc | Το πτηνό Τουκάν. |
Τράπεζα | Mensa | Men | -- |
Τρίγωνον | Triangulum | Tri | Το τρίγωνο τοποθετήθηκε στον ουρανό από το Δία κατ' απαίτηση της Ήρας, γιατί αυτό της είχε δώσει μορφή στο νησί της, τη Σικελία. |
Τρίγωνον Νότιον | Triangulum Australe | TrA | -- |
Τρόπις | Carina | Car | Η καρίνα πλοίου Αργώ. |
Υδρα | Hydra | Hya | Η Λερναία Ύδρα με τα εννέα κεφάλια. Το υδάτινο θηλυκό φίδι. |
Υδρος | Hydrus | Hyi | -- |
Υδροχόος | Aquarius | Aqr | Ο ενδέκατος ζωδιακός αστερισμός. Ο κομιστής ύδατος. |
Φοίνιξ | Phoenix | Phe | Το μεγαλοπρεπές μυθικό πτηνό, κατά τον Ηρόδοτο και τον Πλούταρχο. |
Χαμαιλέων | Chamaeleon | Cha | -- |
Ωρίων | Orion | Ori | Ορίων ο μελαγχολικός κυνηγός, ήταν διάσημος για τη δύναμή του σαν κυνηγός και σαν εραστής. Είχε γιγάντιο μέγεθος και μεγαλοπρεπή ομορφιά. |
Ωρολόγιον | Herologium | Her | -- |
Πλειάδες και Υάδες
Οι Πλειάδες στη γη, κατά την αρχαιότητα, ήταν κόρες της Πληιόνης και του Άτλαντα. Ο Άτλαντας ήταν ένας από τους Τιτάνες. Ήταν:
Η Μαία η πρώτη κόρη και ωραιότερη όλων, την οποίαν αγάπησε ο Ζευς και γέννησε από αυτήν, μέσα σε ένα σκοτεινό άντρο του όρους της Αρκαδίας Κυλλήνη, τον Ερμή. Λέει ο Ομηρικός Ύμνος «… ενώθηκε με την καλλίκομη νύμφη μια βαθιά νύχτα, ώστε η λευκώλενη Ήρα να είναι παραδομένη στον ύπνο και να μην τους δουν ούτε οι αθάνατοι, ούτε οι θνητοί άνθρωποι….Η Μαία γέννησε και έφερε στον κόσμο ένα γιο γεμάτο τεχνάσματα, επινοητικό, οδηγό ονείρων, θυροφύλακα που σε λίγο θα έλαμπε ανάμεσα στους αθάνατους θεούς με τους ξακουστούς άθλους του…»
Η Ταϋγέτη, η οποία γέννησε με την ένωσή της με το Δία, τον βασιλιά Λακεδαίμονα ιδρυτή της Σπάρτης.
Η Ηλέκτρα, η κεχριμπαρένια, εκ της οποίας ο Ζευς γέννησε τον Δάρδανο, και τον Ιασίωνα.
Η Στερόπη, η ακτινοβόλος, σύζυγος του ήρωα Οινομάου, βασιλιά της Πίσσης στον Όλυμπο.
Η Κελαινώ εκ της οποίας ο Ποσειδώνας γέννησε τον Θηβαίο ήρωα Λύκο, ο οποίος μεταφέρθηκε στα νησιά των Μακάρων, από τον πατέρα του.
Η Αλκυόνη, βασίλισσα που απέτρεπε το κακό, τις αναταραχές, τις καταιγίδες κλπ. Υιοί της ήταν ο Υριεύς και ο Υπερίων και κόρη της η Αίθουσα γεννηθέντες εκ του Ποσειδώνα.
Και η έβδομη Μερόπη, η εύγλωττη, σύζυγος του Σισύφου στην Κόρινθο εγγονό του Δευκαλίωνα, μητέρα του Γλαύκου λιγότερο ορατή και για τούτο θεωρούμενη θνητή, γιατί κατά την μυθολογία καλύπτονταν από ομίχλη ντροπής, επειδή είχε νυμφευθεί θνητό.
Οι Πλειάδες κατετάγησαν στους αστέρες, όταν αυτοκτόνησαν εξαιτίας της μεγάλης λύπης τους για την τιμωρία του πατέρα τους ή κατ’ άλλη παράδοση, επειδή ήταν απαρηγόρητες για τον θάνατο των αδελφών του Υάδων, καταστερισθεισών και τούτων. Κατά τους Βοιωτικούς μύθους, η μεταξύ των αστέρων κατάταξή τους οφειλόταν στην καταδίωξη τους, από τον Γίγαντα Ωρίωνα, ο οποίος τις ερωτεύθηκε όταν τις συνάντησε μαζί με την μητέρα τους διερχόμενες από τη Βοιωτία και όρμησε να τις απαγάγει. Η καταδίωξη κράτησε πέντε έτη, τέλος αυτές κουρασμένες ζήτησαν βοήθεια από το Δία, που τις λυπήθηκε και τις μετέφερε στον Ουρανό, τοποθετώντας τις στα νότια του αστερισμού του Ταύρου αλλά και εκεί καταδιώκονται από του επίσης σε αστέρα μεταμορφωθέντα Ωρίωνα, που τρέχοντας να ξεφύγουν ρίπτονται στον ωκεανό. Η περί του Ωρίωνα παράδοση είναι καθαρά Βοιωτική, ο δε Πίνδαρος συνέθεσε εκτενή διθύραμβο για αυτόν, στον οποίο περιέλαβε όλα τα θέματα του μύθου. Κατά τον Δωδωναίο μύθο, οι πελειάδες (άγριες περιστερές) που φέρουν αμβροσία στο Δία, αναφέρονται στον αυτόν αστερισμό, η δε ομοιότητα του ονόματός τους έδωσε αφορμή στη γένεση του μύθου, ότι οι Πλειάδες για να ξεφύγουν από τα βέλη του κυνηγού Ωρίωνα, μεταμορφώθηκαν σε περιστέρες και έπειτα σε αστέρες. Η χρήση του αστερισμού τούτου ήταν κοινή κατά την αρχαιότητα στον καθορισμό των εποχών, γιατί η φαινόμενη επιτολή των συγχρόνως με την ανατολή του ηλίου στην Ελλάδα, συμπίπτει με τα τέλη του Μάη, αναγγέλλει την ωρίμανση των δημητριακών και την προσέγγιση της ώρας της συγκομιδής, η δε δύση των κατά την ανατολή του ηλίου αστρονομικά, συμβαίνει την 30 Νοεμβρίου, όπου κατά την λαϊκή αντίληψη η 23η του μηνός τούτου συμπίπτει με την εποχή των βροχών και το φθινοπωρινό όργωμα. Για τούτο και συσχετίζονται με το θερισμό του σίτου, με την άροση των αγρών και την σπορά και έτσι ερμηνεύονται και οι πολλοί αρχαίοι μύθοι για τις Πλειάδες και η ανάμιξή τους σε μεγάλο αριθμό μυθικών γενεαλογιών, ιδίως στη Βοιωτία και Λακωνία.
Οι Πλειάδες ήταν αδελφές των Υάδων και των Εσπερίδων, όλες μαζί νύμφες. Η μητέρα τους Πληιόνη ήταν Ωκεανίδα, κόρη του Ωκεανού και της Τιθύος. Η ένωση του Ωκεανού και της Τιθύος έδωσαν χίλιους ποτάμιους θεούς και τρισχίλιες νύμφες (Ωκεανίδες) εκ των οποίων προήλθαν πολλά ανθρώπινα γένη.
Οι Υάδες θεωρούνταν οι θεότητες της βροχής στον ουρανό και στη γη οι νύμφες της γονιμοποιού υγρασίας, οι πηγές και οι ποταμοί, οι τροφοί της φύσης. Ο Δίας τις επέλεξε να φροντίζουν τον γιο του Διόνυσο, όταν πέθανε η μητέρα του. Αστρονομικά είναι μια ομάδα από 34 αστέρια που αποτελούν συστροφή. Προηγείται τούτων, ο αστέρας Λαμπαδίας του αστερισμού του Ταύρου.