XIII. Θάνατος (13)

 Πρώτος του Σκήπτρου
Θεότητες: Άδης, Πλούτων, Θάνατος, Κάλι.  
Ελληνικό Γράμμα = Νι: Νεκρός, νερτέριος = υποχθόνιος, κατώτερος, παρακάτω ευρισκόμενος, νερτερόμαντις = ο μάντις που ασκεί νεκρομαντεία.
Περιγραφή
Ο Θάνατος στέκεται όρθιος κοιτάζοντας μπροστά και προς τα αριστερά. Φορά μια μακριά, μαύρη τήβεννο που καλύπτει τα χέρια του και τα πόδια του. Το πρόσωπό του κρύβει ένα μαύρο δερμάτινο μεταλλικό κράνος που η θηριώδης, λευκή σαν κόκαλο μάσκα του μοιάζει με κρανίο, με μαλλιαρή, μαύρη γενειάδα και με ατημέλητα, μακριά, μαύρα μαλλιά. Βλέπουμε να ξεπροβάλουν από τα μακριά του μανίκια, λευκά σαν κόκαλο γάντια, που μοιάζουν με χέρια σκελετού. Από το λαιμό του κρέμεται ένα κλαδί.
Στο δεξί του χέρι κρατά μια άδεια φιάλη ομφαλωτή, ένα ρηχό πινάκιο με μια κεντρική προεξοχή, που γέρνει προς τα εμπρός. Το αριστερό του κρατά ένα κέρας τα Αμάλθειας, σύμβολο αφθονίας, που όμως δεν ξέρομε αν έχει κάτι μέσα. Το έδαφος πίσω του, στη δεξιά του πλευρά, είναι μπηγμένο ένα ψηλό μπαστούνι. Από την κορυφή του κρέμεται μια μικρή σημαία σε χρώμα γκρι σαν του ατσαλιού, που πάνω του γράφει «Sum fine» δηλαδή «είμαι το τέλος» που κυματίζει, παίρνει το σχήμα της λεπίδας ενός δρεπανιού, στερεωμένου σε μεγάλο κοντάρι.  Στο έδαφος υπάρχουν κομμένα χέρια, πόδια και κεφάλια. Ένα από αυτά φορά στέμμα. Τα φυτά που ξεπετάγονται από τη γη μπροστά του είναι νέοι βλαστοί από μέντα, με λευκά και λιλά λουλούδια, νάρκισσοι και ασφόδελοι, με κιτρινόλευκα άνθη.
Ένα σκοτεινό ποτάμι κυλά στο πίσω μέρος της εικόνας, πίσω από αυτό είναι ένας θόλος, ένας τύμβος, στην πόρτα του οποίου βλέπομε ένας επιβλητικός ορειχάλκινος φράκτης. Κυπαρίσσια και λευκές λεύκες αναπτύσσονται γύρω του. Υπάρχουν δύο πηγές, μια σε κάθε πλευρά του λόφου. Ένα λευκό κυπαρίσσι υψώνεται πίσω από την αριστερή πηγή και ένα σκούρο πίσω από τη δεξιά. Ο ουρανός έχει μια σκούρα κόκκινη απόχρωση, αλλά το μάτι δεν ξεχωρίζει αν είναι ανατολή ή ηλιοβασίλεμα.  
Παρουσίαση
Ο Θρίαμβος του Θανάτου σηματοδοτεί το τέλος μιας ζωής και την αδυναμία της επιστροφής σε αυτήν. Αυτό εφαρμόζεται ισοδύναμα και στο σωματικό θάνατο, που δίνει στην εγκόσμια ύπαρξη και στους μικρούς θανάτους που επισημαίνουν τη μετακίνησή μας από μια φάση της ζωής σε μια άλλη. Ο Θάνατος είναι μια απόλυτη αλλαγή, μια συνεχής διακοπή στη ζωή, επειδή κανείς δεν μπορεί να πει πού  βρίσκεται, ή αν υπάρχει, ζωή μετά το θάνατος. Το κέρατο της Αμάλθειας είναι γεμάτο με πλούτη ή είναι άδειο; Ο Πλούτωνας μας κάνει μια σπονδή ανανέωσης ή μας δείχνει ότι το πιάτο είναι άδειο και στεγνό; Δεν μπορούμε να ξέρουμε.
Η τήβεννος του Θανάτου είναι μαύρη, το χρώμα του πένθους στη Δύση, και η πανοπλία του είναι λευκή σαν το χρώμα των οστών, το χρώμα του πένθους στην Ανατολή. Η στολή του μας δείχνει τις δύο πλευρές της μεταβολής του Θανάτου, τη μαύρη σήψη, τη μέλανσιν, που ανάγει τη ζωή μας στις στοιχειώδεις της συνιστώσες, στην χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αρχική ουσία και τη λεύκωσιν, που είναι αγνή και περιέχει ισοδύναμα όλα τα χρώματα. Μας παρέχει ένα εύπλαστο ουδέτερο έδαφος, έτοιμο να πάρει ένα νέο χρώμα και μια νέα μορφή.
Τα μέλη που είναι ριγμένα γύρω του, δείχνουν το Θάνατο σαν τη συμπαντική διαλυτική, αποσυνθετική αρχή, που δεν έχει δική της ιδιοκτησία. Δείχνουν επίσης τη διάλυση των σημείων στήριξής μας (πόδια), της δραστηριότητάς μας (χέρια), των ιδεών μας (κεφάλι), και ακόμα και της θεμελιώδους φιλοσοφίας (το κεφάλι με το βασιλικό στέμμα.) Το δρεπάνι μας θυμίζει ότι ο θάνατος πρέπει να είναι μια σοδιά, την ώρα που δρέπουμε τις ανταμοιβές μιας περιόδου της ζωής και βάζουμε τους σπόρους για την επόμενη.
Ο σκελετός είναι το πλαίσιο, ο δομικός οργανισμός που φέρει τη ζωή, η ρίζα τόσο της ακαμψίας και της στερεότητας, όσο και της ευκαμψίας, της ευλυγισίας και της προσαρμοστικότητας, της σταθερότητας αλλά και της αλλαγής. Είναι ο κεντρικός πυρήνας της ισορροπίας και της δράσης, που είναι ό,τι απομένει όταν μετακινηθεί το σαρκικό περίβλημα της προσωπικότητας, της επίπλαστης προσωπικότητας του ανθρώπου που στην ψυχολογία είναι το πλέγμα των σχέσεων ανάμεσα στην ατομική συνείδηση και την κοινωνία.  
Σημειώσεις
Ο XIII.Θάνατος αντιπροσωπεύει το μόνιμο και οριστικό τέλος μιας «ζωής». Μπορεί να έχει τη μορφή είτε του φυσικού θανάτου ή μικρότερων θανάτων, που συμβαίνουν όταν περνάμε από μια φάση ζωής σε επόμενη, όπως εφηβεία, γάμος, παιδιά κλπ. Είναι κάθε μέγιστη μετάβαση, κανονική ή υπερβολική. Ένα κύριο χαρακτηριστικό τέτοιων αλλαγών είναι ότι είναι ανέκκλητες. Κανείς, ούτε καν ένας θεός δεν μπορεί να φέρει πίσω κάποιον που έχει αποφασίσει ο Άδης να κρατήσει κοντά του. Εκείνοι οι λίγοι που ταξίδεψαν στον Κάτω Κόσμο και επέστρεψαν, όπως ο Ηρακλής, ο Ορφέας, ο Θησέας ο Πειρίθοος, άλλαξαν οριστικά από την αντιπαράθεσή τους με το Θάνατο.
Η αριθμολογική σημασία του 13 είναι η υπέρβαση των κυκλικών προτύπων του παρελθόντος. Ο αριθμός 12 πάντα δηλώνει ένα πλήρη κύκλο, όπως οι μήνες ή τα ζώδια. Από τη στιγμή που οι κύκλοι επαναλαμβάνονται, δηλαδή 1, 2, 3, …. 12, 1, 2, 3, …, ο αριθμός 13 δεν ανήκει στο κυκλικό πρότυπο. Στέκεται πέρα από αυτό, γιατί δεν υπάρχει 13ος μήνας. Από την άλλη μεριά, το 13 ακολουθεί το 12 αριθμητικά και έτσι ξαναπαρουσιάζει την αρχή μιας νέας σειράς κύκλων σε ένα ανώτερο επίπεδο, υπερυψώνοντας τον παλιό κύκλο οικοδομώντας πάνω του, 12+1, 12+2, ..., 12+12, 12+1, 12+2, ... Σε αυτόν τον τρόπο, η 13η κάρτα κινεί τους κύκλους της ζωής στο επόμενο επίπεδο. Έτσι, το 13 είναι ο αριθμός των θυσιασμένων και των αναστημένων θεών. Για παράδειγμα, ο Διόνυσος ήταν ο 13ος Θεός του Ολύμπου.
Η αριθμητική αξία του Άιδης είναι 223, το οποίο μειώνεται σε 3-2+2=3 στην Ενδεκάδα. Περαιτέρω, ο Άιδης έχει το χαρακτήρα της Τριάδας, η οποία σχετίζεται με την Εκάτη, μια θεότητα κάτωθεν της γης, την ολοκλήρωση και την προσέγγιση του τέλους, δηλαδή, του θανάτου.
Ο ΧΙΙ.Θάνατος ακολουθεί τον ΧΙΙ.Κρεμαστό Προδότη, από η στιγμή που ο Προδότης αντιπροσωπεύει τη συνειδητή επιλογή να κρεμαστούμε πάνω από την Άβυσσο και να εναποθέσουμε τη ζωή μας στα χέρια της Τύχης. Ατή είναι η μόνη πιθανή τιμωρία για τον Προδότη, αλλά πρέπει επιπλέον να την αποδεχτεί οικειοθελώς πριν την αναζητήσει. Όταν γίνει αυτό, προχωρά στον Θάνατο, που είναι το σημείο που χωρίζει την παλιά ζωή από τη νέα.Έτσι, ο Θάνατος αντιπροσωπεύει μια στιγμή θλίψης και πένθους, επειδή μας επιβάλλει να αποδεχθούμε το αναπόφευκτο, να αναγνωρίζομε ότι η γέννηση μιας νέας γενιάς απαιτεί το θάνατος της παλιάς. Αυτό είναι το τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για την πρόοδο και για κάθε συνέχιση της ανάπτυξης. Είναι το νόμισμα που πληρώνουμε στο Χάρο για να περάσομε τα νερά του μαύρου Ποταμού της Στυγός και να μπούμε στο βασίλειο του Άδη, το μαύρο διαχωριστικό ανάμεσα στη μια ζωή μας και την επόμενη.
Τόσο σκληρός είναι ο φραγμός, που οι ίδιοι οι θεοί παίρνουν όρκους στο όνομα του ποταμού της Στυγός, γιατί από αυτόν περιορίζονται ακόμα και οι ίδιοι. Ένας θεός που σπάει έναν τέτοιο όρκο εξορίζεται από τον Όλυμπο και πέφτει σε κώμα για ένα μεγάλο έτος που ισούται με εννιά ανθρώπινα χρόνια και εξοβελίζεται από τον Όλυμπο για άλλο ένα μεγάλο έτος. Δεν υπάρχει όμως πουθενά τέτοια αναφορά κάποιου θεού που να έσπασε τον όρκο. Τα νερά της Στυγός είναι το Διαρκές Ύδωρ των αλχημιστών, επειδή λέγεται ότι τα νερά της είναι ο συμπαντικός διαλύτης, που διαλύει τον χρυσό, αλλά και το ελιξίριο της αθανασίας, μόνο όμως αν το πάρει κάποιος στη σωστή μέρα, στον Καιρό. Όλον τον υπόλοιπο χρόνο είναι δηλητηριώδες.
Ο ρέων ποταμός συμβολίζει πάντα την προσωπικότητα που είναι συνεχώς ίδια και συνεχώς διαφορετική, όπως λέει ο Ηράκλειτος: «μέσα στους ίδιους ποταμούς, βηματίζομε και δεν βηματίζομε, είμαστε και δεν είμαστε». Επιπλέον, υπαινίσσεται ότι όλες οι προσωπικότητες είναι προορισμένες να εξαφανιστούν μέσα στη λησμονιά, όπως όλα τα ποτάμια τελικά ενώνονται με τον Ωκεανό, που ορίζει τον κόσμο. Όλες οι αρχαίες φιλοσοφίες περιελάμβαναν μεταξύ των πνευματικών στους ασκήσεων κάποιους «διαλογισμούς πάνω στο θάνατο», ως μέσον για να ανέλθει κάποιος από το προσωπικό επίπεδο στο Συμπαντικό.
Η αντιμετώπιση του Θανάτου είναι μια μυητική εμπειρία. Αυτό το βλέπομε στις ιστορίες του Μαύρου Ιππότη, που είναι οπλισμένος με το τσεκούρι του δήμιου. Αν ο μυημένος τοποθετήσει οικειοθελώς το κεφάλι του στο κούτσουρο, τότε ο Μαύρος Ιππότης σηκώνει το τρομακτικό του προσωπείο, δείχνοντας ότι είναι ένας λυτρωτής. Έτσι και οι μάγοι ξεκινούν τη μύησή τους, υποβάλλοντας τον εαυτό τους στους δαίμονες του Κάτω Κόσμου που τους ακρωτηριάζουν και κατατρών τη σάρκα τους. Τα μέλη τους μαγειρεύονται και γίνονται η αρχική ουσία, από την οποία ξαναγεννιόνται οι μάγοι.
Τα μέλη που είναι σπαρμένα στην εικόνα αντιπροσωπεύουν το διαμελισμό της ζωής που πεθαίνει, την αναγωγή της αρχική ουσία. Όλες οι όψεις της παλιάς ζωής φεύγουν: α πόδια αντιπροσωπεύουν τα παλιά σημεία στήριξης, τα χέρια τις παλιές δραστηριότητες, ενώ το κεφάλι τις παλιές ιδέες. Το κεφάλι του βασιλιά, που φοράει το στέμμα, αντιπροσωπεύει τη θεμελιώδη φιλοσοφία, την καθοδηγητική αρχή την ανώτερη εξουσία της παλιάς ζωής, που πρέπει κι αυτή να εγκαταλειφθεί αφού κανένα κομμάτι της ζωής δεν είναι απρόσβλητο από το θάνατο.
Οι μυούμενοι οικειοθελώς υποβάλουν τον εαυτό τους στον πνευματικό διαμελισμό, από τη στιγμή που ξέρουν ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα της μετασχηματιστικής διαδικασίας. Η ψυχή πρέπει να διαμελιστεί πριν τα μέλη της ανασυγκροτηθούν σε μια νέα ολότητα, πριν δηλαδή μπορέσει να αναστηθεί. Η σήψη του νεκρού εξασφαλίζει γονιμότητα και νέα ανάπτυξη, πράγμα που συμβολίζεται από τα φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα στα διάσπαρτα μέλη.
Αν και είναι δική τους επιλογή, οι μυούμενοι δεν μπορούν να ανακουφιστούν. Νιώθουν τρομοκρατημένοι από τον επικείμενο θάνατο του Εγώ τους και τη διάλυση της προσωπικότητάς τους, επειδή δεν έχουν τρόπο να προεξοφλήσουν την έκβαση: η αντιμετώπιση του Θανάτου είναι αναμέτρηση με το άγνωστο, με τον τρόμο του ακατανόητου. Όταν φθάσει ο Θάνατος, ο μυούμενος μπορεί ακόμα και να αντισταθεί, μια και το Εγώ πολεμάει για την αυτοσυντήρησή τους, παρόλο που δεν πρόκειται να του προσφέρει το μέγιστο κέρδος ή την ολοκλήρωση και την αρτιότητα της ψυχής. Ακόμα και μετά την ανάσταση, ο μυούμενος θα θλίβεται για την ζωή που έχασε και δεν μπορεί να την ανακτήσει. Τρόμος, πάλη, θλίψη αυτό είναι το κόστος για το μετασχηματισμό, που πρέπει να καταβληθεί στο Χάροντα, για να μας περάσει από το Ποτάμι της Στυγός, στο εσωτερικό του Κάτω Κόσμου.
Ο σκελετός, που στην εικόνα μας αντιπροσωπεύεται από την πανοπλία του Θανάτου, συμβολίζει τα απογυμνωμένα κόκαλα της ύπαρξης, αυτό που απομένει όταν διαλυθούν όλες οι παροδικές όψεις της ζωής: οι βασικές δυνατότητες για σταθερότητα και αλλαγή, αφού ο σκελετός συνδυάζει και την ακαμψία και την ευκαμψία. Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να υπηρετήσει τις λειτουργίες του αν δεν έχει και τις δύο ιδιότητες. Σε κοσμολογικό επίπεδο, ο σκελετός συνδυάζει την αιωνιότητα και ην αλλαγή, το ήδη υπάρχον, το Είναι και το Επερχόμενο.
Η γενική δομή των Ογδοάδων μας οδηγεί να υποθέτομε πως ο ΧΙΙ.Θάνατος είναι θηλυκού γένους, από τη στιγμή που τρίγραμμά του είναι η Πρώτη Κόρη και είναι συμπληρωματικός στον Αρσενικό ΧΙΙ.Κρεμαστό Προδότη, που το τρίγραμμά του είναι ο Πρώτο Γιος. Και είναι αλήθεια ότι αν και ο Άδης, όπως και ο Θάνατος, είναι αρσενικοί στην Ελληνορωμαϊκή μυθοπλασία, αυτή η κάρτα μπορεί επίσης να αντιστοιχεί και στη θεά Κάλι. Ωστόσο, ο σκελετός είναι ουσιαστικά άφυλος, εφόσον τα κόκαλα δεν περιέχουν τα γεννητικά όργανα, και ο Θάνατος συχνά θεωρείται ως θηλυκός, επειδή ταυτίζεται με τη Μητέρα Φύση που ξανακαλεί τα παιδιά της ή με τη Μάνα που κατασπαράζει τα παιδιά της κλπ.
Ο XIII.Θάνατος αντιστοιχεί στο θεμέλιο-βάση, στη Σεφίρα Γιεσόντ, στο Δένδρο της Ζωής.
Θα μπορούσαμε να υποθέσομε πως ο XIII.Θάνατος με το δρεπάνι του πρέπει να είναι ο Κύριος της Αναγκαιότητας, που σχετίζεται με τα Ξίφη και τον XI.Γηραιό Άνδρα με το μπαστούνι του πρέπει να είναι ο Πρώτος του Σκήπτρου. Δεν το κάνομε αυτό γιατί, α) ο Γηραιός Άνδρας, στην πραγματικότητα, ο Πατέρας Χρόνος, ο οποίος είναι μια θεότητα της γεωργίας και συνδέεται με το δρεπάνι, β) το δρεπάνι φαίνεται ότι είναι σχετικά πρόσφατο χαρακτηριστικό του Θανάτου, που πιθανόν να προέρχεται από μια σύγχυση με τον Κρόνο, γ) δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος που να μας οδηγεί στο να συνδέσομε το Γέροντα με ένα μπαστούνι, άπαξ και να γνωρίσομε ότι είναι ο Κρόνος και όχι ένας Ερημίτης, δ) ο Άδης απεικονίζεται συχνά με ένα μπαστούνι, ανάλογο με το κηρύκειο του Ερμή, αλλά όχι με δρεπάνι ή με άλλη λεπίδα. Τελικά, όπως συζητήσαμε και στην κάρτα V.Αρχιερεύς, ο Εμπεδοκλής συνδέει τον Άδη με τη Φωτιά και κατ’ επέκταση με τα Μπαστούνια, μια και είναι φρουρός του Κεντρικού Πυρός.
Παρ’ όλα αυτά, η σύνδεση ανάμεσα στις δύο κάρτες δεν είναι συμπτωματική, μια που ο Κρόνος αντιπροσωπεύει τη θεμελιώδη δομή των πραγμάτων, το αμετάβλητο έδαφος της αλλαγής, που συμβολίζεται από το σκελετό του Θανάτου.
Ο Άιδης σε ένα μεταβαλλόμενο – Εγώ του Δία, το χθόνιο σκότος που στέκεται ενάντια στο ουράνιο φως. Έτσι, ο Άιδης ονομαζόταν «ο άλλος Δίας» και Ζευς Καταχθόνιος, ο Δίας κάτω από τη Γη, ο Χθόνιος Ζευς.
Η δυαδικότητα του Δία και του Άδη είναι επίσης προφανής από τα Ρωμαϊκά ονόματα: Jupiter και Dis Pater. Ο Jupiter είναι μια συστολή του Dieu Pater, Πατήρ Dieu, ετυμολογικά ταυτίζεται με το Δία, που μας δείχνει πως ο Δίας είναι ο Θεός του λαμπερού ουρανού, ο Άδης είναι ο Πατήρ Dis, που το όνομά του σημαίνει "πλούτος", όπως την ελληνική λέξη πλούτος, όπως επίσης το ελληνικό πλούτων ή Πλούτων που ήταν ένα επίθετο του Άδη. Αρχικά τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ιταλία, πλούτος ήταν η γονιμότητα, η ευφορία και η αφθονία της σοδιάς. Τα πλούτη τα προερχόμενα κάτω από τη γη. Ο Jupiter και ο Πατήρ Dis είναι ο Ουράνιος και ο Χθόνιος πατέρας. Επίσης, λέγεται ότι ο άρχοντας του Θανάτου είναι πλούσιος, επειδή στο τέλος, τα πάντα επιστρέφουν σε αυτόν. Ονομάζεται και Πολυδέκτης, αυτός που λαμβάνει τα πάντα.
Ο Πλούτων είναι μια πιο αφιλάνθρωπη όψη του Άδη, που αρκετές φορές θωρείται φιλόστοργος, μια και δεν είναι ούτε κακός, ούτε τιμωρός. Έτσι, ονομάζεται και Πανκοίος που σημαίνει αυτός που φέρνει ανάπαυση στα πάντα, και Παιάν που σημαίνει θεραπευτής. Ο Πλούτων είναι ο φύλακας του πλούτου της γης, των μετάλλων και των σπόρων, είναι αυτός που προκαλεί τη βλάστηση των φυτών και την εξόρυξη των μετάλλων από τη γη. Έτσι, και ο ΧΙΙΙ.Θάνατος έχει μια θετική πλευρά, αφού με το να φέρνει το τέλος στη ζωή κάποιου, ανοίγει το δρόμο για μια άλλα. Επομένως, ατή η κάρτα μπορεί αν προαναγγέλλει νέες ευκαιρίες, αναζωογόνηση και ανανέωση.
Ο Άδης που όνομά του σημαίνει «Ο Αθέατος», προέρχεται από το «ιδείν» και το στερητικό «Α», φορά μια τήβεννο του Σκότους ή της Αορατότητας. Αυτή η τήβεννος που στα ελληνικά την λένε Κυνέη και σημαίνει περικεφαλαία ή ένδυμα που φτιάχνεται από δέρμα σκυλιών. Αυτή την περικεφαλαία φορούσαν αρκετοί μάγοι, και ήταν ένα δερμάτινο κάλυμμα και μια άγρια μάσκα που συχνά συνοδευόταν από πυκνή γενειάδα. Αυτά τα καλύμματα είχαν συνήθως δερμάτινα κρόσσια που κρέμονταν μπροστά από τα μάτια. Από την στιγμή που ο μάγος είναι σε ένα ταξίδι προς τα μέσα, δεν χρειάζεται την εξωτερική όραση. Στην πραγματικότητα, το κάλυμμα του Άδη δεν κρύβει αυτόν που το φοράει από τους θνητούς, αλλά του επιτρέπει να ταξιδεύει αόρατος ανάμεσα στους θεούς. Οι θεοί, φυσικά, δεν χρειάζονται ειδικό κάλυμμα για να είναι αόρατοι από τους θνητούς.
Όταν οι Ολύμπιοι ήλθαν στην εξουσία, ο Άδης έλαβε αυτό το κάλυμμα από τους Κύκλωπες, που ήταν κάτι βοηθητικό στο τρίτο μάτι τους, και η λέξη Κύκλωπας σημαίνει αυτός που έχει στρογγυλό οφθαλμό και είναι συνθετικό των λέξεων, «κύκλος» (δηλαδή τροχός ή τσάκρα) και «ωψ» (δηλαδή οφθαλμός). Την ίδια στιγμή έδωσαν στο Δία τον κεραυνό και στον Ποσειδώνα την τρίαινα, όλα γνώριμα αντικείμενα.
Το κυπαρίσσι, η λεύκα, ο δυόσμος, ο νάρκισσος και ο ασφόδελος είναι όλα ιερά για τον Άδη. Η Μίνθη (δυόσμος) ήταν μια νύμφη που αγάπησε τον Άδη. Από ζήλια την σκότωσε η Περσεφόνη ή η Δήμητρα κι έγινε φυτό μετά το θάνατό της. Επίσης, αγάπησε τη Λευκή, την κόρη του Ωκεανού που έγινε άσπρη λεύκα μετά το θάνατό της. Και οι δύο νύμφες δείχνουν ότι ακόμα και ο Άδης δεν είναι απρόσβλητος από τη θλίψη. Ο Ηρακλής γύρισε από τον Κάτω Κόσμος στεφανωμένος με λεύκα, για να δείξει τη μυσταγωγική ιδιότητα που απέκτησε. Ο ασφόδελος είναι οικουμενικό σύμβολο του πένθους και της μετάνοιας στη Δύση. Είναι συνδεδεμένος με τον Κρόνος, έναν άλλο θεό του θανάτου. Αναπτύσσεται στον Κάτω Κόσμος και ο κόνδυλός του εξασφαλίζει τροφή για τους νεκρούς, ενώ τα λουλούδια του, τους δίνουν παρηγοριά. Θεωρείται ακόμα θεραπευτικό και προστατευτικό φυτό.
Τα κίτρινα λουλούδια, νάρκισσος και ασφόδελος, αντιπροσωπεύουν τη διαίσθηση, τα μπλε λουλούδια δυόσμος, το πνεύμα, τα πράσινα φύλλα τις αισθήσεις. Τα λευκά λουλούδια φυσικά αντιπροσωπεύουν την αγνότητα, την αθωότητα, την απλότητα και την αναγέννηση. Από την στιγμή που τα λουλούδια επισκιάζουν τα φύλλα, αντιπροσωπεύουν μια ανανέωση του ενδιαφέροντος για τον εσωτερικό κόσμο,, τη διαίσθηση, το πνεύμα, την απλότητα, καθώς αντιτίθενται στον εξωτερικό, τις αισθήσεις.
Ο δυόσμος και με τα λιλά-μπλε λουλούδια είναι το φλισκούνι, ένα συστατικό κλειδί του κυκεώνος του ιερού ποτού των Ελευσίνιων Μυστηρίων, στα οποία ο ιερουργός ξαναγεννιόταν. Όπως μας υπενθυμίζει ο Ηράκλειτος, αν ο κυκεών αναδευτεί επί πολύ, διαχωρίζεται στα πρωταρχικά του συστατικά. Για αυτό το λόγο θεωρούσαν ότι απεικονίζει τη ζωή ως μια «μη ατάραχη θερμοδυναμική διαδικασία», δηλαδή ένα σύστημα που θα διαλυθεί σε ανοργάνωτη αρχική ουσία, εκτός και αν τροφοδοτηθεί με ενέργεια.
Ο νάρκισσος είναι ένα σύμβολο θανάτου και αναγέννησης, επειδή εξαφανίζεται το καλοκαίρι και ξαναεμφανίζεται την επόμενη άνοιξη. Αυτό μας υπενθυμίζει την ιστορία του Νάρκισσου, που στο καλοκαίρι της νεότητάς του ερωτεύτηκε την ίδια την εικόνα του και μαράζωσε, μέχρι που έγινε φυτό. Μια παραβολή της υπερβολικής προσκόλλησης στο Εγώ και του συνεπακόλουθου πνευματικού θανάτου.
Το κυπαρίσσι είναι επίσης σύμβολο θανάτου και πένθους. Συνδέεται όπως και ο ασφόδελος με τον Κρόνο. Συχνά φυτρώνει δίπλα σε μνήματα. Είναι και αυτό προστατευτικό φυτό, γιατί θεωρείται ότι αποτρέπει τη σήψη. Το σκληρό του ξύλο αντιπροσωπεύει τη μακροζωία, ακόμα και την αθανασία.
Σύμφωνα με τους χρυσούς Ορφικούς πίνακες, η είσοδος στον Οίκο του Άδη είναι πλαισιωμένη με δύο πηγές. Ένα λευκό κυπαρίσσι υψώνεται στην πηγή που είναι στα αριστερά και ένα σκούρο κυπαρίσσι στη δεξιά. Από την άποψη του φράκτη, το λευκό κυπαρίσσι είναι στα δεξιά και αντιπροσωπεύει τη ζωή και την ημέρα, ενώ το σκούρο κυπαρίσσι είναι στα αριστερά και αντιπροσωπεύει το θάνατο και τη νύχτα. Σύμφωνα με τους Ορφικούς πίνακες, ο νεκρός που αποκαλεί τον εαυτό του «ο γιος της Γης (Γαία) και του Ενάστρου Ουρανού (Ουρανός)», πρέπει να πιει από την αριστερή πηγή, στην οποία τρέχει το νερό από τη Λίμνη της Μνημοσύνης. Έτσι, θα ξεπλύνει την προηγούμενη ζωή του και θα μπορέσει να μπει στη Χώρα των Νεκρών.
Το κεντρικό βουνό στην εικόνα, είναι ο Ομφαλός της Κόσμου, το σημείο που ενώνονται ο Ουρανός, η Γη και ο Κάτω Κόσμος. Έτσι, η είσοδος του Άδη είναι ένας Μυκηναϊκός θόλος ή ένας τύμβος, που αντιπροσωπεύει τον Ομφαλό του Κόσμου. Η ομφαλωτή φιάλη, το σκεύος για τις σπονδές που χρησιμοποιούσαν στις θυσίες, γεμίζεται στον Ομφαλό του Κόσμου από το κέρας της Αμάλθειας, που αντιπροσωπεύει την εκστατική εμπειρία.
Ο Άδης συχνά εμφανίζεται να κρατάει στο αριστερό του χέρι ένα τέτοιο κέρας, που ωστόσο δεν ξεχειλίζει από καρπούς. Στην πραγματικότητα, μάλλον είναι άδειο. Το δεξί χέρι του κρατά μια ομφαλωτή φιάλη, με την οποία φαίνεται να κάνει σπονδή για τους νεκρούς, μια και το πιάτο είναι άδειο. Το πιάτο μπορεί να γεμιστεί από το κέρας της Αμάλθειας, αλλά αυτό δεν είναι απόλυτα βέβαιο.
Ο Άδης είναι ο κυβερνήτης του Κάτω Κόσμου, όχι ο θεός του Θανάτου που καλείται Θάνατος ή Μόρος ή Λατινικά Mors. Ο Θάνατος ήταν βοηθός στον Άδη, ο οποίος έκανε τη όλη την άσχημη δουλειά του: ερχόταν και έκοβε μια μπούκλα από τα μαλλιά αυτού που θα πέθαινε. Στις προγενέστερες εποχές, ο Θάνατος δεν λατρευόταν σαν θεότητα και στην πραγματικότητα, ο Ησίοδος λέει πως ήταν μισητός ακόμα και στους θεούς, επειδή ήταν ανελέητος και δεν μπορούσε να δωροδοκηθεί. Πολύ αργότερα, άρχισαν να τον βλέπουν πιο θετικά και τότε ονομάστηκε Παιάν (Θεραπευτής), επειδή ανακουφίζει τους θνητούς από τις έγνοιες τους.

Ο Θάνατος και ο Ύπνος είναι δίδυμοι γιοι της Νύχτας. Σε κάποια έργα τέχνης ο Θάνατος είναι χρωματισμένος μαύρος και ο Ύπνος άσπρος. Ο ύπνος είναι βέβαια σαν ένας μικρός θάνατος, στον οποίο μπορούμε να καταδυόμαστε στη λήθη και να αναδυόμαστε ξανά ανανεωμένοι, αν όχι μετασχηματισμένοι.

Ο Άδης τυπικά εμφανίζεται σαν ένας ώριμος άνδρας με σκούρα μαλλιά και γένια. Μπορεί να αναπαύεται σε ένα ανάκλιντρο, να κάθεται σε ένα θρόνο ή να οδηγεί ένα άρμα που το σέρνουν μεγαλοπρεπή άλογα με χρυσά χαλινάρια, με τα οποία αρπάζει τη ζωή, όπως έκανε με την Περσεφόνη. Μπορεί να φορά ένα στεφάνι από κισσό και να έχει το κλειδί για τις χάλκινες θύρες του βασιλείου του. Ο Θάνατος εμφανίζεται ακόμα, ως ένας ισχυρός, αγριωπός άνδρας με πυκνή γενειάδα, ντυμένος με μαύρα ρούχα και οπλισμένο με σπαθί και στους ώμους του έχει μεγάλα φτερά.

nooriya blogger facebook pinterest